I gcás gur mian leat feithicil a oibriú mar thacsaí, mar fhruilcharr nó mar limisín, ní mór an fheithicil sin a bheith ceadúnaithe mar bheagfheithicil seirbhíse poiblí (BFSP).
Catagóirí Ceadúnais BFSP:
- Tacsaí Feithicil tuarastail phoiblí atá ceadúnaithe chun seasaimh nó chun bheith ar tairiscint le fruiliú. Ní mór tacsaiméadar agus comhartha dín a bheith feistithe le gach feithicil agus ní mór brandáil chuí a bheith curtha leo.
- Tacsaí atá Oiriúnach do Chathaoir Rothaí Ní mór feithiclí atá oiriúnach do chathaoir rothaí a bheith tógtha agus tiontaithe go sonrach chun freastal ar dhuine amháin ar a laghad atá ina shuí/suí i gcathaoir rothaí agus ar phaisinéir aosach amháin ar a laghad. Is feithicil tuarastail phoiblí í atá ceadúnaithe chun seasaimh nó chun bheith ar tairiscint le fruiliú. Ní mór tacsaiméadar agus comhartha dín a bheith feistithe le gach feithicil agus ní mór brandáil chuí a bheith curtha leo.
- Fruilcharr Feithicil tuarastail phríobháidigh nach mór a réamháirithint agus nach mór táille ina leith a chomhaontú roimh ré
- Fruilcharr atá Oiriúnach do Chathaoir Rothaí Ní mór feithiclí atá oiriúnach do chathaoir rothaí a bheith tógtha agus tiontaithe go sonrach chun freastal ar dhuine amháin ar a laghad atá ina shuí/suí i gcathaoir rothaí agus ar phaisinéir aosach amháin ar a laghad. Is feithicil tuarastail phríobháidigh í nach mór a réamháirithint agus nach mór táille ina leith a chomhaontú roimh ré
- Limisín Feithicil tuarastail phríobháidigh nach mór a réamháirithint agus nach mór táille ina leith a chomhaontú roimh ré
Tá an tÚdarás Náisiúnta Iompair (an tÚdarás) ag glacadh le hiarratais nua ar cheadúnais feithicle do thacsaithe atá oiriúnach do chathaoir rothaí, do fhruilcharranna atá oiriúnach do chathaoir rothaí, do fhruilcharranna limistéir áitiúil agus do limisíní.
Eisíonn an tÚdarás na ceadúnais sin chuig iarratasóirí a chomhlíonann critéir áirithe agus a gcomhlíonann a bhfeithiclí na caighdeáin dlí a éilítear. Féadfaidh duine aonair nó cuideachta an ceadúnas feithicle a shealbhú.
Ní dheimhnítear a bheith oiriúnach chun úsáid mar bheagfheithiclí seirbhíse poiblí ach na feithiclí sin atá liostaithe ar shuíomh Gréasáin an Údaráis. Féach an Liosta Feithiclí Oiriúnacha agus an Treoir maidir le Feithiclí Limisín a Roghnú chun a chinntiú gurb inghlactha atá an fheithicil atá beartaithe agat. Tá rialacha aoise diana i bhfeidhm maidir le beagfheithiclí seirbhíse poiblí freisin. Déanfar cigireacht ar oiriúnacht atá sonrach do bheagfheithiclí seirbhíse poiblí ar d’fheithicil mar chuid den phróiseas ceadúnúcháin.
Caighdeáin feithiclí
Tá dhá chineál caighdeán i gceist leis na caighdeáin a bhfuil feidhm acu maidir le beagfheithiclí seirbhíse poiblí:
- Caighdeáin ródacmhainneachta, a bhaineann le cothabháil agus sábháilteacht na feithicle agus a ndéantar cigireacht orthu tríd an Tástáil Náisiúnta Gluaisteán (TNG)
- Caighdeáin oiriúnachta atá sonrach do bheagfheithiclí seirbhíse poiblí, a bhaineann le sonraíocht, aois, riocht agus compord na feithicle agus, i gcás ceadúnas d’fheithiclí atá oiriúnach do chathaoir rothaí, a bhaineann leis an trealamh breise a theastaíonn, ar caighdeáin iad a ndéanann an tÚdarás cigireacht orthu
Oiriúnacht na mbeagfheithiclí seirbhíse poiblí
D’fhorbair an tÚdarás tacar cuimsitheach mionsonraithe caighdeán nach mór go gcomhlíonfaidh gach feithicil a oibríonn sa tionscal iad. Mínítear na caighdeáin sin sa Lámhleabhar Cigireachta ar Oiriúnacht Tosaigh ón Údarás. Is é príomhaidhm na gcaighdeán sin ná cáilíocht na bhfeithiclí sa tionscal BFSP a chinntiú. Áirítear leo caighdeáin íosta ó thaobh aoise, méide, inrochtaineachta agus compoird de.
Tástáiltear gach beagfheithicil seirbhíse poiblí ó thaobh oiriúnachta de sula gceadúnófar iad mar bheagfheithiclí seirbhíse poiblí den chéad uair agus tástáiltear iad an athuair roimh athnuachan an cheadúnais feithicle. Bíonn na critéir a úsáidtear i dtástáil oiriúnachta ag brath ar an gcatagóir ceadúnais feithicle agus ar cén uair a eisíodh an ceadúnas ar dtús. Áirítear leo sin sonraíocht, aois agus riocht na feithicle. I gcás ceadúnas d’fheithiclí atá oiriúnach do chathaoir rothaí, áirítear leo freisin an trealamh breise a theastaíonn.
Ceanglais ghinearálta
Ní mór gach beagfheithicil seirbhíse poiblí a bheith ina bhfeithicil inneallghluaiste atá deartha agus déanta chun líon nach mó ná ochtar, gan an tiománaí a áireamh, a iompar agus a bhfuil meáchan acu nach mó é ná 3,500 cileagram.
Ní mór ceithre roth ar a laghad a bheith ag gach beagfheithicil seirbhíse poiblí agus ní mór ceithre dhoras a bheith acu, gan roinnt limisíní a áireamh. Is ann do cheanglais theicniúla shonracha maidir leis an rothfhad, leis an leithead riain, leis an athrúchán ó thaobh go taobh sa rothfhad, le rátáil ualaigh na mbonn, agus le hoibriú na ndoirse. Leagtar amach iad sin sa Lámhleabhar Cigireachta ar Oiriúnacht Tosaigh.
Ní mór nach feithiclí ‘criúchábáin’ ná feithiclí ‘truiclín’ iad na feithiclí. Ciallaíonn sé sin dáiríre nach mór na feithiclí a bheith deartha go príomha le haghaidh paisinéirí, agus ní earraí, a iompar. Is gnách go léirítear é sin ar an Deimhniú Clárúcháin Feithicle ach rud éigin eile seachas “M1” a shonrú i mbosca “J” agus/nó rud éigin eile seachas “A” a shonrú i mbosca “J1” agus/nó comhaireamh suíochán seachas “2” nó “3” a shonrú i mbosca “S1”.
Aois
Cé gur féidir dea-bhail a choinneáil ar fheithicil trí chothabháil chúramach, baineann tábhacht le haois na feithicle toisc go gcuimsítear i bhfeithiclí nua-aimseartha roinnt gnéithe sábháilteachta agus comhshaoil nach raibh ar fáil i múnlaí roimhe. Féach na rialacha aoise le haghaidh tuilleadh sonraí.
Bíonn aois uasta aon fheithicle a fhéadfar a cheadúnú mar bheagfheithicil seirbhíse poiblí ag brath ar roinnt tosca, lena n-áirítear:
- An chatagóir ceadúnais
- An t-idirbheart ceadúnúcháin – ceadúnas nua, athnuachan, athrú feithicle nó athrú na catagóire ceadúnais
- Stair an cheadúnais – cén uair a eisíodh é ar dtús (mar a luaitear san uimhir cheadúnais), cén uair a bhí baint ag an bhfeithicil leis an gceadúnas den chéad uair, agus cé acu a athraíodh nó nár athraíodh an chatagóir ceadúnais
Is ann do cheanglais ar leith ar shealbhóirí ceadúnais, lena n-áirítear imréiteach cánach a bheith acu agus bheith saor ó chiontuithe. Dá bhrí sin, beidh ortsa, mar iarratasóir ar cheadúnas nó mar shealbhóir ceadúnais, dul i dteagmháil le gníomhaireachtaí eile:
- Na Coimisinéirí Ioncaim: do stádas imréitigh cánach a choinneáil ar bun
- An Tástáil Náisiúnta Gluaisteán: an tástáil ródacmhainneachta a cheanglaítear ar gach beagfheithicil seirbhíse poiblí a dhéanamh
- An tSeirbhís Méadreolaíochta Dlíthiúla: séalú tacsaiméadair (fíorú)
- Brandáil: Ceanglaítear ar thacsaithe brandáil oifigiúil a bheith acu ar an doras tosaigh
- Soláthraithe comharthaí dín: Ceanglaítear ar thacsaithe comhartha dín insoilsithe oifigiúil a bheith acu
- Árachas: ceanglaítear árachas atá sonrach do bheagfheithiclí seirbhíse poiblí
- An Garda Síochána